در جامعه امروز، همه برای تحصیلات اهمیت قائل هستند و دوست دارند فرزندشان در مدرسه درس‌خوان و خوب باشد. اما گاهی وضعیت تحصیلی کودک خوب پیش نمی‌رود و مسائلی پیش می‌آید که باید حل و فصل شوند. ممکن است مسائل کودک، آموزشی یا تربیتی باشد. این مسائل از حرف زدن سر کلاس تا بی‌توجهی و بی‌اعتنایی کامل، فراموش کردن تکالیف تا مشکلات جدی در یادگیری و نرفتن به مدرسه متفاوتند. حال سؤال این است که: چگونه باید با این مسائل برخورد کنیم؟؟؟
۱- کودک نمی‌خواهد به مدرسه برود:
والدین هیچ‌گاه مطمئن نیستند که فرستادن کودک به مدرسه، با اجبار، درست است یا خیر؟ آنها دقیقاً نمی‌دانند که آیا کودک واقعاً ضعیف و بیمار است؟ یا مثل بسیاری از کودکان دیگر، گاهی برای نرفتن به مدرسه، بهانه‌گیری می‌کند؟در خانه‌هایی که نرفتن کودک به مدرسه، به مشکل تبدیل شده، صبح‌ها پر از اشک و دعواست!
بیشتر کودکانی که والدین‌شان، آنها را برای مشاوره می‌آورند به دلایل کاملاً واقعی و حقیقی نمی‌خواهند مدرسه بروند و تعداد کمی هم دچار ترس هستند. مانند ترس جدایی از والدین یا ترسیدن از قلدرِ مدرسه باشد. امکان دارد که کودک هنوز یاد نگرفته که چگونه مسائل دنیای بیرون را تحلیل و رفع نماید. بر همین اساس از روبرو شدن با آنها خودداری می‌نماید. گاهی ریشه این مشکل در خانه میباشد.
مثلاً کودک از ترس اینکه مبادا زمانی ک در خانه نیست، اتفاق بدی رخ دهد، دوست ندارد به مدرسه برود. بنابراین شما نمی‌توانید کودک را مجبور کنید تا مدرسه را دوست داشته باشد. اما می‌توانید به او احساس اطمینان بدهید. به او کمک کنید با احساساتش کنار بیاید و او را به سمت راه‌حل احتمالی هدایتش کنید. در عین حال، شما می‌توانید رفتارهایی که باعث ایجاد مشکل شده‌اند را تغییر بدهید و حذف کنید.
الف- تعیین شرایط خاص برای ماندن در خانه:
شرایط لازم برای نرفتن به مدرسه را تعیین نمایید. برای مثال: تب کودک بالای ۳۸.۵ درجه باشد و نشانه‌های بیماری روشن باشد. اگر ناخوشی کودک با رفتن سرویس به طرز عجیبی خوب شد ترتیبی بدهید که به او خوش نگذرد. به این معنی که نگذارید بازی و تفریح کند. برای او مکانی مناسب حال یک بیمار ترتیب بدهید و او باید تمام روز در رختخواب بماند و غذای مناسب بیماران را بخورد.
ب- یافتن علت بیماری:
- عاملی که باعث آزار کودک در مدرسه است را کشف کنید. با کودک صحبت کرده و او را تشویق کنید تا مسائلی را که مانع رفتن او به مدرسه می‌شوند را بیان کند. استفاده از این روش که: کودک لیستی از آنچه که در مدرسه دوست دارد و چیزهایی را که مورد علاقه او نیست را بیان کند، نیز خوب است. ممکن است شما نتوانید برای مشکلش راه‌حل بدهید. اما می‌توانید به او کمک کنید تا با احساساتش کنار بیاید. با نشان دادن علاقه‌تان به او و درک مسائلش به کودک اطمینان خاطر بدهید.
- با دوستان، برادر یا خواهرش صحبت کنید. با این روش می توانید از علل احتمالی نرفتن کودک به مدرسه و احساساتش آگاه شوید. گاهی خواهر و برادر بزرگتر می‌توانند با دادن اطلاعات مفید، شما را در حل مسئله یاری کنند.
- با معلم کودک صحبت کنید و مشکل را با او مطرح کنید. معلم باید از این موضوع مطلع باشد و حتی ممکن است در مسیر حل مشکل کمک بزرگی به شما بکند.
پ- ایجاد علاقه به مدرسه در کودک
برای اینکه کودک را به مدرسه رفتن تشویق کنید، می‌توانید از این راه‌حلها نیز استفاده کنید:
- با دید مثبت راجع به مدرسه صحبت کنید. روزهایی که قرار است در مدرسه اتفاق یا برنامه خاصی باشد را در تقویم علامت بزنید مثلا روزی که قرار است به اردو برود.
- با کمک کودک، وسیله‌ای را پیدا کنید تا به مدرسه ببرد و به دوستانش نشان بدهد. یا موضوع جالبی را پیدا کند و راجع به آن با دوستانش صحبت کند. مثلا بردن عکس حیوان خانگی‌اش یا یک اسباب بازی جدید.
- با کودک درباره چیزهایی که در مدرسه دوست دارد و از آنها خوشش می‌آید، صحبت کنید. از همین اطلاعات برای تشویق او به مدرسه رفتن استفاده کنید. با این یادآوری او را به مدرسه علاقمند نمایید.
- کودک را به دوست‌یابی در مدرسه، تشویق کنید. به او کمک کنید تا با همسالانش دوست شود و روابطش را با آنها گسترش دهد. خصوصاً اگر مدرسه‌اش نزدیک نیست و دوستان هم‌مدرسه‌ای زیادی در نزدیکی منزل‌تان دارد بیشتر به این موضوع توجه کنید. برنامه‌ای را ترتیب دهید که دوستان هم‌مدرسه‌ای گاهی در خانه یک نفر، دور هم جمع شده و بازی کنند. برای فرزندان بزرگتر راههایی پیشنهاد کنید تا دوستان‌شان را بیرون از خانه ملاقات کنند.
ت- خودتان کودک را به مدرسه برسانید
اگر می‌خواهید که کودک، بعد از چند روز غیبت یا تعطیلی مثل قبل، مرتب به مدرسه برود خودتان، او را به مدرسه ببرید و سری هم به آنجا بزنید. تا با معلم‌های کودکتان صحبت کرده و اگر گردهمایی یا جلسه‌ای باشد در آن شرکت کنید.
- ترتیبی بدهید که کودک، زود و مرتب کارهای قبل از مدرسه را انجام دهد. تمام تلاش خود را بر روی آماده کردن او متمرکز کنید. برنامه‌ریزی برای صبح هر چه دقیق‌تر باشد، این کار راحت‌تر خواهد بود. البته نباید باعث ناراحتی و رنج کودک شود در غیر این صورت آن را تغییر دهید. کاری کنید که صبحانه خوردن و لباس پوشیدن برای کودک عادت شود طوری که برای انجام دادن آنها، فکر نکند.
- به غر زدن‌های کودک درباره مدرسه توجه نکنید و بی‌اعتنا باشید. اما به جای آن، برای نظرات مثبت و اشتیاق او درباره مدرسه رفتن، تشویقش کرده و به او پاداش بدهید.
- در صورت لزوم، در تمام مراحل صبحگاهی، کودک را به انجام کارهایش وادارید حتی لازم به اعمال زور باشد. این کار را یکی از پدر یا مادر که کمتر احساساتی است باید انجام دهد. حالت صورت او باید جدی و مصمم بوده و در عین حال مثبت و مهربان باشد. کودک را به مدرسه برده و در صورت امکان، سر کلاس ببرید و خیلی زود آنجا را ترک کنید.
ج- سر وقت و مرتب رفتن به مدرسه، برنامه اصلی کودک باشد
اگر کودک مدتی را به مدرسه نرفته یا برای رفتن مقاومت می‌کند، لازم است با معلم‌ها، ناظم‌ها و دیگر مسئولین مدرسه هماهنگی‌هایی انجام دهید؛ این پیشنهاد در اکثر موارد برای کودکان نتیجه خوبی داشته است.
- ترتیبی بدهید که یکی از معلمین یا ناظم مدرسه، کودک را که کنار درب مدرسه مردد ایستاده، ببیند و او را کلاس همراهی کند. البته باید این کار طوری صورت بگیرد که کودک مورد سرزنش یا تمسخر همکاسی‌هایش قرار نگیرد.
- در صورت امکان با مسئولان مدرسه هماهنگ کنید تا در ابتدای سال تحصیلی، مدت کوتاهی مورد حمایت بیشتر آنها باشد. مثلاً اگر کودک از رفتن به کلاس جدید واهمه دارد، روز اول به همراه معلم سال گذشته‌اش باشد تا به تدریج به محیط جدید عادت کند.
- در روزهای تعطیل با کودکتان به مدرسه بروید. این اقدام باعث می‌شود کودک زمانی که مدرسه پر از دانش‌آموز است، محیط را راحت‌تر بپذیرد.
چ- به رفتار مثبت کودک برای مدرسه رفتن، توجه کنید و برای آن جایزه بدهید
به کودک نشان دهید که مدرسه رفتن او برای شما مهم است. پس هر کاری که مربوط به مدرسه رفتن است مثل لباس پوشیدن، بیدار شدن از خواب و غیره را بدون تشویق و جایزه نگذارید.
- با توجه‌تان، کودک را تشویق کنید. اگر کودک با تنبلی یا مدرسه نرفتن، وقت‌تان را می‌گیرد، روش خود را عوض کنید. بیشتر به او توجه کنید مثلاً بعد از مدرسه با او ناهار بخورید یا بعد از تعطیلی مدرسه دنبالش رفته و باهم به گردش بروید.
- برای جایزه دادنِ مرتب، روشی را پایه‌گذاری کنید. به کودک در ازای کارهای مفیدش برای منظم مدرسه رفتن، امتیاز بدهید. البته به خاطر داشته باشید که در شروع کار، انرژی زیادی صرف خواهید کرد تا به تدریج کودک راه بیفتد. گاهی ممکن است بعد از تعطیلات یا غیب‌های طولانی، جایزه دادن را تقویت کنید.
ه- برای فوبیای مدرسه با یک متخصص مشورت کنید
برخی از کودکان برای رفتن به مدرسه، بی‌نهایت مقاومت می‌کنند. به این معنا که شدیداً از مدرسه گریزان هستند. اگر کودک شما نیز این‌گونه است حتماً از یک متخصص روانشناسی کودک، کمک بخواهید تا این مشکل را حل کند. خیلی مهم است تا به یک متخصص مراجعه کنید. زیرا بسیاری از بزرگسالان که از بودن در جمع و فضاهای باز احساس رنج کرده و فراری هستند، در کودکی از مدرسه و اجتماعات گریزان بوده‌اند.
