خودآگاهی(خودشناسی)
عبارت است از توانایی شناخت و درک نیازها، امیال، نقاط ضعف، عادات و هر جنبه دیگری که به طرز رفتار یک فرد شکل میدهند.
«من کیستم؟»: انسان همواره در جستجوی پاسخ برای این پرسش میباشد. برای یافتن پاسخ، از کجا و چگونه شروع میکنید؟ بیشتر اطلاعاتی که در فعالیتهای روزانه پردازش و استفاده میکنیم، مربوط به خود است. این اطلاعات از تجربههای خاص زندگی ناشی میشوند. برای مثال هنگام تنهایی احساس ناراحتی میکنم. وقتی که در جمع خانوادگی هستم آسایش و آرامش بیشتری دارم.
خودآگاهی به این معنی است که هر یک از ما چگونه به خود نگاه میکنیم و براساس نگاهی که به خود داریم، چه احساسی پیدا میکنیم.
هر چه بیشتر و بهتر خودتان را بشناسید، بهتر میتوانید آن چه را که هستید، بپذیرید و یا تغییر دهید. زمانی که فرد تصویر تاریک و مبهمی از خود دارد، در واقع شناخت واقعی از خود نداشته و در کشمکشهای درونی خود باقی میماند.
عناصر بنیادی برای کسب مهارت خودآگاهی عبارتند از:
- آگاهی از ویژگیهای جسمانی و بدنی.
- آگاهی از نقاط قوت.
- آگاهی از نقاط ضعف.
- آگاهی از افکار.
- آگاهی از باورها و ارزشها.
- آگاهی از اهداف خود.
مهارت ارتباط
یکی از ویژگیهای انسان موفق، مهارت و توانایی برقراری ارتباط مؤثر و سازنده با دیگران است. کسب این مهارت مهم و ضروری در زندگی اجتماعی خیلی مشکل نیست. فقط باید بخواهید و تمرین کنید.
هفت گام اساسی برای یادگیری این مهارت:
- گوش دادن.
- صریح و صادق بودن.
- همدلی و همدردی.
- حفظ آرامش و احترام به طرف مقابل.
- مخالفت نمودن به شیوه مناسب.
- خودشناسی و افزایش آگاهی.
- شناسایی افکار تحریف شده.
موانع ارتباط مؤثر:
موانعی وجود دارند که راههای ارتباطی را بسته و مانع از برقراری ارتباط مؤثر میشوند این نوع پیامها عبارتند از:
- دستور دادن، هدایت کردن، ابلاغ کردن.
- اخطار، تهدید، هشدار دادن.
- موعظه، نصیحت.
- توصیه، پیشنهاد یا راه حل ارائه دادن.
- وادارسازی از طریق استدلال، سخنرانی یا بحث کردن.
- قضاوت کردن، انتقاد کردن، مخالفت کردن.
مهارت مدیریت استرس:
چگونه استرس خود را کاهش دهیم:
- مشکلات را از هم جدا کنید و یکی یکی به حل و رویارویی با آنها بپردازید.
- کاهش مسئولیتهای زیادی که به عهده گرفتهاید.
- منابع مهم استرس را برای خود شناسایی کنید.
- با خودتان صادق باشید و با استرس در زندگی روبهرو شوید.
- به آن چیزی که باعث نگرانی شما شده، به عنوان مسئله نگاه کنید، نه اینکه یک مشکل حل نشدنی یا اضطراب برانگیز غیرقابل حل. سپس اقدام عملی انجام دهید.
- مدیریت زمان در زندگی و کار.
- تغذیه صحیح و انجام ورزش روزانه.
- از جملات مثبت به طور منظم استفاده کنید.
مهارت حل مسئله
چالش موفقیتآمیز با مشکلات، بخشی از زندگی روزمره هر فرد میباشد. همه افراد در زندگی با مشکلاتی مواجه میشوند که باید برای آنها راه حلهای صحیح و منطقی بیابند. برخی در برابر مشکلات، راه حلهای نامناسبی انتخاب میکنند. اما باید به خاطر داشت که با اندکی تأمل و اندیشه میتوان از میان دهها راه حل ممکن، بهترین آنها را انتخاب کرد تا کمترین آسیب را در برابر مشکل ایجاد شده، تجربه نمود.
مهارت تصمیمگیری:
تصمیمگیری فرآیند انتخاب یک شیوه عمل از میان اعمال متنوع است. این فرآیند شامل استفاده از چیزهایی است که در دست دارید برای رسیدن به آنچه که میخواهید.
برای بهبود مهارت تصمیمگیری باید:
- خود و تواناییهایتان را بشناسید.
- از ارزشهای خود و خانوادهتان آگاه باشید.
- حقایق را مد نظر داشته باشید نه آرزوها و امیال شخصی خودتان را.
- در مواقعی که ناراحت، خسته یا تحت فشار هستید، تصمیمگیری نکنید.